Doanh nhân Việt làm khuôn mẫu cho ông lớn Mỹ, Nhật

Để có khả năng cạnh tranh và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, quan điểm kinh doanh của ông Nguyễn Văn Trí, Tổng giám đốc Công ty TNHH Lập Phúc, một đơn vị chuyên về cơ khí khuôn mẫu, là chất lượng toàn cầu nhưng giá phải rẻ hơn các doanh nghiệp Trung Quốc (TQ). Nhờ đó Lập Phúc đặt niềm tin với các bạn hàng khó tính như châu Âu, Nhật và Mỹ.

Chất lượng ngang bằng khuôn Đức, khuôn Nhật

. Phóng viên: Colgate-Palmolive, một tập đoàn đa quốc gia của Mỹ đã quyết định chọn Lập Phúc làm khuôn mẫu bàn chải đánh răng cho họ, trong khi nhà máy của họ đã có ở mọi nơi, đặc biệt tại công xưởng thế giới là TQ. Điều gì khiến họ đưa ra quyết định này?

+ Ông Nguyễn Văn Trí: Thực tế, họ tìm kiếm nhiều công ty Việt Nam (VN) làm khuôn bàn chải đánh răng cho họ. Nhiền đơn vị VN nhận làm nhưng thành phẩm không nghiệm thu được, thậm chí phải trả lại tiền ứng trước.

Chúng tôi phải mất một năm mới giải quyết được bài toán họ đưa ra. Cái khó của bài toán là làm khuôn bàn chải yêu cầu độ chính xác cao, đặc biệt mẫu bàn chải hoàn thiện phải đạt bề mặt láng đúng theo các tiêu chuẩn của Mỹ.

Trong một cái khuôn tạo một sản phẩm đã khó nhưng ở đây một mẫu khuôn chứa đến 16 sản phẩm, có khuôn lên đến 24 sản phẩm. Tất cả đều đòi hỏi phải chính xác tuyệt đối lên đến 1/1.000 mm, được xem là chuẩn chính xác cao nhất trong ngành cơ khí.

Ngoài sở hữu các yếu tố về mặt kỹ thuật thì chúng tôi phải nhập các máy móc Thụy Sĩ về mới làm được các sản phẩm đáp ứng đúng tiêu chuẩn mà Colgate-Palmolive đưa ra.

. Có thể thấy công ty ông tự tin hoàn toàn có khả năng làm những sản phẩm đủ khả năng cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài?

+ Trong ngành cơ khí khuôn mẫu, các doanh nghiệp VN hoàn toàn làm những sản phẩm không hề thua các công ty nước ngoài. Vì đặc tính của ngành khuôn mẫu là đơn chiếc. Mỗi khuôn khách hàng chỉ đặt một cái, nếu đặt nhiều sản phẩm như tôi đang làm cho Colgate-Palmolive tối đa cũng chỉ khoảng chục khuôn chứ không thể lên con số hàng trăm cái.

Vì sản xuất đơn chiếc nên không thể tự động hóa và chuyên môn hóa một cách cao độ, như trong ngành xe hơi sử dụng robot sản xuất thì không thể cạnh tranh lại. Do đó, trong ngành khuôn, người Đức, người Nhật cũng phải sản xuất đơn chiếc nên doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể cạnh tranh ngang bằng. Người Việt mình khá khéo tay, tỉ mỉ và chỉ cần quản lý khoa học, chặt chẽ, gia công theo chuẩn thì chất lượng khuôn không thua kém nước nào.

Ông Nguyễn Văn Trí cho biết muốn tạo ra khuôn mẫu cho ngành y tế nhằm giúp cho người bệnh tiếp cận được chi phí điều trị giá rẻ. Ảnh: MINH PHƯƠNG

Tiếng lành đồn xa

. Ngành khuôn vừa khó vừa đòi hỏi sự chính xác cao. Vậy biên lợi nhuận thế nào, thưa ông?

+ Ngành khuôn mẫu đòi hỏi đầu tư dài hơi vì để làm được sản phẩm đúng chuẩn cần nhiều máy móc, thiết bị hiện đại và đắt tiền để tạo chuỗi đồng bộ mới sản xuất được khuôn mẫu. Nhiều chiếc khuôn đòi hỏi cả trăm loại máy mới làm ra được.

Do đó, khác với nhiều ngành chỉ cần mua nguyên liệu đưa vào sản xuất là bán hàng thu tiền thì đầu tư phát triển sản xuất khuôn mẫu mà nói chuyện quay vòng vốn hay thu hồi vốn ngay là không bao giờ làm được.

Ngành này doanh thu cũng không lớn. Như Lập Phúc kiếm được khoảng 120 tỉ đồng doanh thu một năm, con số này so với các đơn vị thương mại rất là nhỏ, thành thử nhiều người không mặn mà lắm.

. Muốn tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu đòi hỏi đầu tư nhiều nhưng đầu tư mà không có khách hàng nguy cơ bị phá sản. Vậy ông giải quyết bài toán này ra sao?

+ Để đi đến chặng đường hôm nay, chúng tôi có cả cơ duyên lẫn cơ may. Lập Phúc khởi đầu từ nhỏ xíu tiến dần lên lớn.

Có hai sự may mắn tôi nhớ nhất. Đó là gặp được một khách hàng người Pháp. Họ thấy mình đáng tin cậy nên đầu tư máy móc, chỉ cho kỹ thuật làm gia công cho công ty. Từ đó mình học được kỹ thuật chuyển giao, nâng tầm lên, không chỉ đáp ứng cho vị khách hàng này mà cả các công ty khác.

May mắn thứ hai là gặp được một doanh nghiệp Việt khá nổi tiếng về sản phẩm điện gia dụng. Lúc đó, họ có nhu cầu rất nhiều khuôn nên đặt tôi làm. Khi công ty không đủ máy móc, thiết bị để đáp ứng, vậy là họ ứng luôn tiền mua máy móc, thiết bị cho mình làm.

Từ các bàn đạp đó, cộng với trình độ, chuyên môn và máy móc hiện đại, chúng tôi sản xuất các sản phẩm không thua hàng nhập. Tiếng lành đồn xa, nhiều người tìm đến. Một bước ngoặt khác là làm tốt cho đối tác Nhật nên họ giới thiệu mình cho cộng đồng doanh nghiệp của họ. Như vết dầu loang, chúng tôi phát triển dần lên.

Chất lượng tốt, giá rẻ hơn Trung Quốc

. Với tư cách là một người trải nghiệm lâu trong nghề, ông có thể bật mí làm thế nào để đặt chân vào chuỗi cung ứng toàn cầu?

+ Trong ngành này phải giữ chữ tín và chất lượng phải đảm bảo. Không thể có chuyện tiền nào của nấy. Có nghĩa là chất lượng quốc tế nhưng giá phải rẻ hơn các doanh nghiệp TQ, nếu như có giá bằng hay cao hơn TQ là họ không đặt hàng. Vì xét về tương quan trong ngành, các doanh nghiệp TQ vẫn cao hơn mình về mọi mặt.

Mặt khác, để thâm nhập chuỗi cung ứng, trong ngành này, khách hàng yêu cầu yếu tố phát triển bền vững của công ty. Trước khi quyết định đặt hàng lâu dài, họ sẽ đánh giá công ty đó tồn tại có bền vững không. Lý do là nếu đặt khuôn sản xuất sau vài năm hư, cần sửa chữa mà công ty đó giải thể thì cái khuôn đó chỉ đem bỏ thôi.

. Sản xuất giá rẻ mà vẫn đạt chuẩn quốc tế, câu chuyện này ai cũng biết nhưng không dễ làm?

+ Khi tham quan nhà máy sản xuất khuôn mẫu bên Đức, tôi thấy rằng họ gia công trên một máy từ đầu đến cuối do sử dụng công nghệ hiện đại và chi phí nhân công đắt. Trong khi đó, chúng tôi gia công khuôn mẫu đi từng bước từ thô đến bán tinh, rồi tinh.

Nghĩa là nếu mình biết hợp lý hóa sản xuất, tiết kiệm từng công đoạn sẽ có giá trị thặng dư để phát triển. Nếu sản xuất không tiết kiệm, hợp lý hóa sản xuất rất dễ bị lỗ.

. Xin cám ơn ông.