Vuột mất cơ hội kinh doanh vì thiếu vốn

Nhiều doanh nghiệp (DN) cho biết bước đầu giảm bớt được áp lực khó khăn nhờ chính sách giãn nợ, giãn nộp thuế của Chính phủ. Tuy nhiên, họ rất cần giảm lãi suất cho các khoản vay đang phải trả và bơm thêm tiền để giúp họ nắm bắt các cơ hội mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Đại gia cũng khó

Ngày 20-5, Trường ĐH Kinh tế - Luật và Viện Nghiên cứu phát triển công nghệ ngân hàng (ĐH Quốc gia TP.HCM) đồng tổ chức hội thảo với chủ đề “Lựa chọn chính sách phục hồi kinh tế Việt Nam giai đoạn COVID-19”. Tại đây, ông Võ Quốc Thắng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đồng Tâm, đánh giá điểm tích cực của chính sách hỗ trợ từ Chính phủ thời gian qua là giãn nộp thuế.

“Thay vì mỗi tháng phải nộp thuế từ 100 đến 200 triệu đồng thì giãn thời gian cho năm tháng sau mới nộp. Chính sách này rất thiết thực ở thời điểm này” - ông Thắng bình luận.

Tuy nhiên, ông Thắng cho rằng với gói hỗ trợ tín dụng 250.000 tỉ đồng thì các nhà kinh doanh chưa được hưởng lợi gì nhiều. Lý do là mức giảm lãi suất cho vay chỉ 0,2%-0,5%/năm thực sự không có ý nghĩa trước những khó khăn mà cộng đồng DN đang gặp phải.

“Thậm chí ở thời điểm này, nếu ngân hàng có cho vay mới với lãi suất cực thấp, ví dụ chỉ 3%/năm, DN cũng không có nhu cầu để vay vì cả cung lẫn cầu đều khó khăn do dịch. Điều mà chúng tôi cần lúc này là giảm lãi suất đối với các khoản đã vay. Hiện có một số ngân hàng chấp nhận hy sinh lợi nhuận để giảm mạnh lãi suất đối với các khoản DN đang vay. Đây là sự hỗ trợ rất thiết thực” - ông Thắng bày tỏ.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hiệp hội Nhựa TP.HCM Trần Việt Anh nhìn nhận điểm sáng trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát đối với ngành nhựa là sản phẩm khẩu trang, găng tay cao su… có nhu cầu tăng cao và giá tốt. Song đáng tiếc là những DN nhỏ và vừa sản xuất sản phẩm này lại thiếu vốn để mua nguyên liệu. Cuối cùng họ đành để vuột mất cơ hội.

Ông Trần Việt Anh dẫn chứng: Giá thành một thùng khẩu trang chỉ 700.000 đồng, bán cho hệ thống nhà thuốc chỉ 1 triệu đồng nhưng xuất khẩu có giá 17 triệu đồng. Thế nhưng hiện các đơn vị sản xuất khẩu trang, găng tay gặp khó do nguyên liệu nhỏ giọt, khó vay được để mở rộng sản xuất.

Ngoài ra, theo ông Anh, chính sách giãn thuế giá trị gia tăng không áp dụng cho DN có hàng nhập khẩu. Điều này là không công bằng, vì hàng ngàn container vừa nhập về cảng phải đóng ngay loại thuế này. Trong khi thời điểm khó khăn do dịch, DN rất cần giãn thuế. Vì vậy, Chính phủ cần cho phép giãn thuế giá trị gia tăng đối với hàng nhập khẩu.

“Ngoài ra, đối với các đơn vị phải nhập khẩu nguyên phụ liệu, có xuất khẩu thì cần có chính sách cho họ vay USD để có thể nhanh chóng ổn định đầu vào, nhập máy móc kịp thời nhằm nắm bắt cơ hội mua nguyên liệu giá đang giảm rất mạnh. Ngân hàng chỉ cần xem quá khứ của DN đó một quý trước, nếu không có nợ xấu, dòng tiền tốt, có nguồn thu ngoại tệ thì có thể tăng hạn mức cho vay USD lên. Ví dụ, trước cho vay 1 triệu USD thì hiện nay có thể cho vay 2 triệu USD” - ông Việt Anh đề xuất.

Nhiều DN mong muốn các ngân hàng giảm lãi suất để giúp họ vượt qua khó khăn. Ảnh: TL

Lãi vay vẫn là gánh nặng lớn

Nhiều chuyên gia cho rằng không ít DN đã phải ngưng hoạt động và có thể phải giải thể, phá sản trước khi cải thiện được dòng tiền. Vì vậy, phải bơm tiền thực cho họ mới tạo nhiên liệu kích hoạt cỗ máy kinh doanh tái khởi động.

Để giải quyết vấn đề khó tiếp cận vốn của cộng đồng DN, TS Trần Hùng Sơn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển công nghệ ngân hàng, đề xuất dịch chuyển rủi ro của chủ nợ về phía Chính phủ thông qua các chương trình bảo lãnh tín dụng; thực hiện bảo lãnh tín dụng đóng vai trò tương tự như bảo hiểm tiền gửi.

Về chính sách lãi suất, ông Sơn cho rằng việc cắt giảm lãi suất vừa qua không đáng kể khiến cho lãi vay vẫn là gánh nặng lớn cho bên đi vay. Ngân hàng Nhà nước hiện có dư địa đủ lớn cho việc nới lỏng tiền tệ mạnh hơn và hạ thấp hơn nữa mặt bằng lãi suất huy động, lãi suất cho vay.

Đối với chính sách tài khóa ngắn hạn, TS Sơn khuyến nghị Chính phủ cần cho phép DN, đặc biệt là DN nhỏ và vừa hạch toán đầy đủ chi phí và các khoản có liên quan đến tiền lương, tiền công phát sinh trong năm 2020. Điều kiện để được hưởng chính sách này là không được sa thải người lao động và không được giảm lương người lao động trong năm 2020 và 2021.

“Chính phủ cần có chính sách tài khóa trung hạn cho phép DN chuyển lỗ. Cụ thể, Bộ Tài chính nghiên cứu cho phép họ chủ động chuyển lỗ về năm trước (2019 và 2018) hoặc năm sau (2021, 2022 và 2023) trong hạn định năm năm. Từ đó góp phần tạo dòng tiền vào cho DN do được hoàn thuế và ngăn dòng tiền ra do giảm thuế thu nhập” - TS Sơn đề xuất.

TS Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, kiến nghị Chính phủ cần đưa ra chính sách kích cầu. Song chính sách này phải tính đến thực tiễn tác động của dịch đối với từng nhóm DN theo ngành hàng, đặc điểm ngành hàng và cả mức tác động lẫn hiệu quả kinh doanh. Việc cào bằng hay không tính đến đầy đủ các yếu tố trên có thể làm giảm hiệu quả kích cầu, thậm chí bị trục lợi, gây mất lòng tin trong cộng đồng.

“Có thể phải xây dựng hệ thống hậu kiểm, phạt nguội những trường hợp khai báo không trung thực để thụ hưởng gói hỗ trợ từ Chính phủ. Qua đó để bảo đảm tính tức thời, hiệu quả và nghiêm minh của chính sách kích cầu” - TS Sang nhấn mạnh.